بیشتر ما شب‌ها را فرصتی برای استراحت و جوانسازی پوست می‌دانیم، اما از این نکته غافلیم که شیوه خوابیدن می‌تواند به تدریج روند پیری پوست را تسریع کند. فشاری که بالش هر شب بر گونه‌ها، فک و حتی سینه‌  وارد می‌کند، ممکن است به مرور، خطوط و چروک‌هایی به جا بگذارد که در نهایت دائمی می‌شوند. 

به‌ گزارش یاهولایف، دکتر سوتلانا دانوویچ، جراح زیبایی در نیویورک و دارای سه بورد تخصصی، دراین‌باره توضیح می‌دهد: «هنگامی که فرد مدام به پهلو یا روی شکم می‌خوابد، پوستش در تماس مستقیم و فشرده با بالش قرار می‌گیرد و این نوعی فشار مکانیکی به پوست وارد می‌کند. با گذشت زمان، این فشار مداوم چین‌هایی در پوست ایجاد می‌کند که اصطلاحا به آن‌ها خطوط خواب گفته می‌شود؛ خطوطی که می‌توانند در نهایت به چروک‌های دائمی تبدیل شوند. بیشترین نواحی مستعد این مشکل گونه‌ها، خطوط از کناره‌های بینی تا گوشه‌های دهان، خط فک و ناحیه دکلته (بخش فوقانی قفسه سینه)‌اند.»

بهترین و بدترین وضعیت‌های خواب برای پوست

اگرچه متخصصان بر این باورند که خوابیدن به پهلو‌ــ به‌ویژه پهلوی چپ‌ــ برای سلامت عمومی بدن مناسب‌ترین حالت است، دکتر دانوویچ تصریح می‌کند که این وضعیت برای سلامت پوست از بدترین حالت‌ها به شمار می‌رود. او توضیح می‌دهد: «خوابیدن به پهلو و روی شکم بیشترین آسیب را به پوست وارد می‌کند. این وضعیت‌ها باعث وارد آمدن فشار و اصطکاک مداوم به یک سمت صورت و ناحیه قفسه سینه، از بین رفتن تقارن صورت، ایجاد خطوط سطحی و همچنین چروک‌های عمودی در ناحیه دکلته می‌شود. این فشار تکرارشونده همچنین به تضعیف کلاژن و الاستین منجر می‌شود و فرایند افتادگی و کاهش خاصیت کشسانی پوست را‌ــ به‌ویژه در نواحی حساس‌ــ تسریع می‌کند.»

به گفته دانوویچ، خوابیدن به پشت (طاق باز) به‌مراتب مطلوب‌ترین وضعیت خواب برای حفظ سلامت و زیبایی پوست است، زیرا مانع تماس مستقیم صورت با بالش می‌شود و در نتیجه از ایجاد تنش و تجمع مایعات جلوگیری می‌کند. همچنین به حفظ تقارن صورت و محافظت از ناحیه دکلته در برابر ایجاد چین و چروک کمک می‌کند. برای بهره‌مندی بیشتر، قرار دادن سر در موقعیتی کمی بالاتر می‌تواند با کاهش احتباس مایعات، پف صورت را هم کاهش دهد.

 پیشگیری و درمان 

 برای کسانی که عادت دارند به پهلو یا روی شکم بخوابند هم راهکارهای خانگی موثری برای جلوگیری از آسیب بیشتر به پوست در زمان خواب وجود دارد. دکتر دانوویچ می‌گوید که پیش گرفتن برخی راهکارها به صورت منظم و اجرای برخی روال‌ها می‌توانند از آسیب‌های بیشتر ناشی از خوابیدن در این وضعیت‌ها جلوگیری کنند.

او توضیح می‌دهد: «این راهکار در واقع ترکیبی از مراقبت هوشمندانه از پوست، اصلاح سبک زندگی و ارتقای سلامت درونی است» و اشاره می‌کند که علاوه بر استفاده از محصولات تخصصی مراقبت از پوست، برای کاهش پف‌کردگی می‌توان مصرف نمک را محدود کرد و در عوض مصرف آب را افزایش داد.

برای حفظ سلامت پوست ناحیه دکلته و جلوگیری از ایجاد چین‌های عمودی در خواب، استفاده از پدهای سیلیکونی که این ناحیه را صاف نگه می‌دارند، توصیه می‌شود.

ترکیب رتینول و باکوچیول نیز در تحریک تولید کلاژن بسیار موثرند. باکوچیول نسخه‌ای طبیعی‌تر و ملایم‌تر از رتینول است که عوارض جانبی کمتری دارد و معمولا کمتر باعث تحریک پوست می‌شود. جالب اینجا است که باکوچیول و رتینول در کنار یکدیگر عملکرد بسیار خوبی دارند و تحقیقات نشان داده‌اند که باکوچیول می‌تواند اثربخشی رتینول را افزایش دهد و به پایداری آن کمک کند.

برای سفت‌تر شدن پوست صورت، گردن و سینه و کاهش چین‌وچروک، سرم‌های پپتیدی هم گزینه‌‌‌هایی مناسب‌اند که به حفظ رطوبت پوست نیز کمک می‌کنند.

روبالشی‌های ابریشمی هم گزینه دیگری‌اند که هم به سلامت پوست و هم به سلامت مو کمک می‌کنند. این روکش‌ها از ایجاد چروک پیشگیری می‌کنند، مانع وز شدن موها می‌شوند و حتی به تنظیم دمای بدن هنگام خواب کمک می‌کنند.

سرم ویتامین ث هم برای بهبود شفافیت، یکدست‌سازی بافت پوست و محافظت آنتی‌اکسیدانی در برابر آسیب‌های روزانه موثر است.

از سوی دیگر، بالش‌های طبی یا ارگونومیک مخصوص خواب به پشت طراحی شده‌اند تا از تماس مستقیم صورت با بالش جلوگیری و عادت خواب را اصلاح کنند.

درمان‌های کلینیکی

اگر چین‌وچروک‌ها و افتادگی پوست شدید باشد، می‌توان با مراجعه به پزشک متخصص از درمان‌های حرفه‌ای کمک گرفت. پزشکان غالبا چند روش را به‌صورت ترکیبی به کار می‌برند تا بهترین و طبیعی‌ترین نتیجه به دست آید. این درمان‌ها معمولا عبارت‌اند از  تزریق بوتاکس و فیلر برای کم کردن چین و چروک‌ها و بازگرداندن حجم، روش‌های تحریک کلاژن مانند میکرونیدلینگ و لیزرهای ملایم برای بهبود بافت و رنگ پوست. علاوه بر این، درمان با نور قرمز هم به تقویت تولید کلاژن و کاهش التهاب کمک می‌کند.